Як забяспечыць бяспеку дзіцяці

Як забяспечыць бяспеку дзіцяці?
Для сучаснага свету вельмі актуальная праблема: як забяспечыць бяспеку дзяцей. Напэўна, таму многія бацькі не дазваляюць гуляць без нагляду дзецям нават 10-12 гадоў, баючыся за іх жыццё і Здароўе, абмяжоўваючы свабоду іх перамяшчэння рамкамі кватэры, школы і секцыі (гуртка).
Асцярогі мам і тат зразумелыя, бо колькасць няшчасных выпадкаў і правапарушэнняў, якія здзяйсняюцца ў дачыненні да дзяцей па-за домам, не памяншаецца. Безабаронны ребнок можа пацярпець ад рабаўніка, якога цікавяць толькі грошы і каштоўнасці; ад хуліганаў, якім хочацца пакуражыцца над бяскрыўднай ахвярай; ад гвалтаўніка або маньяка; падвергнуцца нападу сабакі (як вандроўнага, так і хатняй, причм ў прысутнасці гаспадара); трапіць у дарожна-транспартнае здарэнне і інш. Ды і дома падлетак нярэдка становіцца ахвярай-разбойнага нападу на кватэру або рабавання падчас пранікнення ў жыллё з просьбай аб дапамозе; сэксуальнага ці іншага дамаганні ў пад'ездзе, ліфце, на лесвічнай пляцоўцы, паверсе; пры зносінах ў Інтэрнэце. У апошні час звыклымі сталі выпадкі школьнага булінгу і кібербулінгу (пераследу з выкарыстаннем лічбавых тэхналогій), рабавання ў грамадскім транспарце або ў краме, прапановы наркотыкаў пад выглядам бяскрыўдных таблетак на дыскатэках і інш. Усведамляючы, што ў сучасным свеце квітнеюць злачыннасць і гвалт у адносінах да дзяцей, многія бацькі выхоўваюць сыноў і дачок па тыпу «папугая ў клетцы». Але татальны кантроль і адкладванне пашырэння межаў самастойнасці ("стане старэй, будзе больш разумець-тады дамо свабоду") часта прыводзіць да непрадказальных і нават жаласных наступстваў.
Бацькі могуць цалкам страціць кантроль над адчулі свабоду падлеткам, бо ў гэты перыяд на першы план выходзіць прызнанне аднагодкаў. Верагодны і іншы варыянт развіцця падзей: немагчымасць адчуць незалежнасць у малодшым школьным узросце прыводзіць да таго, што ребнку становіцца непатрэбным зносіны з сябрамі, а адпачынак у вольны час абмяжоўваецца праглядам тэлевізара, знаходжанне ў Інтэрнэце або гульнёй у кампутарныя гульні. Выхад з гэтай сітуацыі адзін — даць сыну або дачцэ неабходную інфармацыю і навучыць асноўным навыкам бяспекі, г. зн. прывучыць да вылучэньня ладу жыцця ва ўмовах, калі яны ўсё больш часу будуць праводзіць адны дома або па — за ім, причм як у звыклых сітуацыях, напрыклад пры пераходзе праезнай часткі, катанні на ровары, ролікавых каньках, так і ў экстрэмальных-пры здзяйсненні над імі гвалту ці іншага злачынства. Навучанне дзяцей бяспечным паводзінам-абавязак бацькоў, які трэба выконваць пастаянна.
Як навучыць бяспецы
Начнму з агульных установак.
1. Пры выбары формаў, метадаў і матэрыялу для навучання неабходна кіравацца узростам дзіцяці, яго інтэлектуальнай, эмацыйнай і сацыяльнай сталасцю. Для самых маленькіх падыдуць гульні з лялькамі (лялька згубілася, ляльку хоча павезці на машыне чужы чалавек і да т.п.). Для дзяцей старэй-разыгрыванне адпаведных сцэнак (як дома, так і на вуліцы); апавяданні пра дзяцей, якія правільна паводзілі сябе ў небяспечнай сітуацыі; пытанні: "а як ты паступіш, калі..."Гэта значыць варта выкарыстоўваць розныя формы навучання, прывіваць найпростыя правілы бяспечных паводзін у доме і за яго межамі, а па меры сталення реб реб — пераглядаць і абнаўляць іх. Для дзяцей ва ўзросце 4-8 гадоў падыходзіць навучанне на ўзроўні рэфлексаў: нападаюць-б'ю, крычу, ўцякаю; чырвонае святло-стаю; незнаёмы чалавек-маўчу, праходжу міма, гляджу ў іншы бок; незнаёмы прапануе цукерку, спрабуе пагладзіць-распавядаю маме, таце і г. д.
Працу з дзесяці-чатырнаццацігадовымі падлеткамі варта накіроўваць на развіццё ў іх інтуіцыі і ўважлівасці, фарміраванне ўмення трымацца разам з сябрамі і добра арыентавацца ў сваім раёне (ведаць бяспечныя месцы, дзе можна схавацца і атрымаць дапамогу). Памятаць, што пераходзіць да наступнага этапу можна толькі пасля таго, як засвоены папярэднія правілы.
2. Не толькі распавядаць, але і абараняць дзяцей, пакуль яны не навучацца ацэньваць меру небяспекі, самастойна ўжываць навыкі бяспечных паводзін; вучыць выкарыстоўваць атрыманыя веды на практыцы. Паўтарайце пройдзеныя правілы, уважліва назірайце за вынікамі іх прымянення, старайцеся прадбачыць, якія навыкі могуць спатрэбіцца, каб рэбнку ў найбліжэйшай будучыні. Варта засцерагаць дзяцей ад інфармацыйнага патоку з рэальнымі крымінальнымі здарэннямі, увёўшы безапеляцыйны забарона на прагляд непаўналетнімі любога ўзросту тэлеперадач, якія могуць усяліць у іх жах ад таго, што адбываецца. Ды і самім мамам і татам трэба абмяжоўваць сваё імкненне распавядаць у навучальных мэтах страшныя гісторыі, якія здарыліся з аднагодкамі іх сына ці дачкі. Лепш зрабіць упор на навыках бяспечных паводзін, а не на небяспеках, якія падпільноўваюць дзяцей.
3. Лёсавызначальна важна любіць дзяцей і падтрымліваць з імі кантакт. Адсутнасць у дзіцяці эмацыйнай сувязі з бацькамі, адчуванне ім сваёй непатрэбнасці значна павялічвае ўзровень рызыкі. Дзякуючы кантакту можна даведацца аб праблемах і пытаннях, якія хвалююць маленькага чалавека, а вырашаючы іх з ім, дапамагчы яму навучыцца правільна паводзіць сябе ў той ці іншай сітуацыі. Не перабіваючы, вельмі ўважліва слухайце падлетка, калі ён расказвае пра перажытае дне, аналізуйце s сказанае ім, цікаўцеся кнігамі, якія ён чытае, глядзіце фільмы, якія ён глядзіць, разам «блукаць» па Інтэрнэту і гуляць у кампутарныя гульні. Неабходна сумесна з ребнком вырашайце не толькі яго праблемы, але і свае. Распавядаючы яму аб тым, што вас хвалюе, як вы знаходзіце адказы на пытанні, якія ўзнікаюць.